Zorginstituut - standpunt MSR

Het Zorginstituut Nederland (ZiN) is in 2019 gestart met een duidingstraject over de te verzekeren prestatie medisch specialistische revalidatie (MSR). Achtergrond hiervoor is dat het ZiN standpunt MSR uit 2015 ('Standpunt MSR, zorg zoals revalidatieartsen plegen te bieden') op onderdelen onvoldoende houvast geeft voor zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Er is een plan van aanpak opgesteld dat bestaat uit vier deelprojecten die samen moeten leiden tot een duidelijker indicatiestelling voor MSR. Op basis van de uitkomsten van de vier deelprojecten zal het ZiN haar standpunt over MSR uit 2015 actualiseren. 

De 4 deelprojecten zijn:

• Deelproject 1: Afbakening van de indicatie voor revalidatiebehandeling
• Deelproject 2: Onderzoek naar betere operationalisatie van het begrip 'complexe samenhangende problematiek'
• Deelproject 3: Verduidelijking van het begrip 'stepped care'
• Deelproject 4: Relatie tussen arbeidsrevalidatie en MSR

De VRA is betrokken in het gehele traject, zowel in de overkoepelende klankbordgroep als in de werkgroepen van de vier deelprojecten.

Kijk voor meer informatie over het hele duidingstraject op het 'Plan van aanpak actualisering standpunt medisch-specialistische revalidatie' van het Zorginstituut Nederland.

Update mei 2021: voortgang deelprojecten

Deelproject 1: Afbakening van de interdisciplinaire revalidatiebehandelindicatie
Hiervoor is een onderzoeksrapport gekomen van Zorgvuldig Advies. Dit rapport geeft een denkrichting en adviseert een lijst van diagnosen met 'aangrijpingspunt MSR'. Hoewel er geen consensus bestaat bij de geïnterviewden ten aanzien van een aantal diagnosegroepen, doet Zorgvuldig Advies een voorstel voor indicatie op basis van ICD-10 in combinatie met ICF. In het laatste hoofdstuk gaat Zorgvuldig Advies in op de wetenschappelijke onderbouwing van de MSR. 

De Klankbordgroep had o.a. de volgende opmerkingen bij dit rapport van Zorgvuldig Advies:

• Kern van het commentaar is dat het ontbreken van bewijs niet betekent dat iets niet werkt. Dit geldt niet alleen voor de revalidatiegeneeskunde maar ook voor andere beschouwende specialismen. Revalidatie richt zich vaak op voorkomen van erger, niet op het genezen van een stoornis. Soms scoren patiënten op harde uitkomstmaten niet beter, maar voelen ze zich beter geëquipeerd om met hun beperkingen om te gaan. Dan heeft die behandeling dus wel degelijk effect gehad.
• Ga spoedig over van de ICD-10 naar de ICD-11. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft chronische pijn officieel opgenomen in de internationaal gehanteerde lijst van ziekten, de ICD-11. De ICD bevat hiermee voor het eerst diagnosecodes voor chronische pijn, samen met codes voor de meest voorkomende en klinisch relevante groepen chronische pijnaandoeningen.

Over de meeste indicaties voor MSR bestaat geen discussie, wel over hand- en polsrevalidatie, chronische pijn, oncologische revalidatie, orgaanrevalidatie (tweedelijns long- en hartrevalidatie) en postcommotioneel syndroom. Naar aanleiding van de resultaten van een literatuuronderzoek is het ZiN voornemens om een nieuwe duiding te doen voor de onderwerpen oncologische revalidatie en chronische pijn. De drie andere onderwerpen worden door het ZiN niet opgepakt maar kunnen door zorgverzekeraars mogelijk worden uitgekozen voor een Zorg Advies Traject. 

Deelproject 2: Onderzoek naar betere operationalisatie van het begrip ‘complexe en samenhangende problematiek’
De opdracht voor onderzoek naar de complexiteitsvraag is op 1 januari 2021 begonnen en wordt uitgevoerd door IQ Healthcare samen met een aantal hoogleraren revalidatiegeneeskunde uit het veld en enkele adviescommissies. Vanwege corona heeft dit onderzoek wat vertraging opgelopen. Het concept-rapport is inmiddels opgeleverd aan het ZiN. Het definitieve rapport volgt eind 2021. 

Deelproject 3: Verduidelijking van het begrip ‘stepped care’
Er is een conceptmodel ontwikkeld: richtlijn voor stepped care en minimaal benodigde informatie. In het model worden vier stappen onderscheiden:

1. preventie en zelfzorg;
2. monodisciplinaire diagnostiek en behandeling in de eerste lijn;
3. diagnostiek en behandeling op verschillende domeinen van het biopsychosociaal model in de eerste lijn, of eerste lijn in samenwerking met de tweede lijn;
4. interdisciplinaire diagnostiek en behandeling in de tweede of derde lijn. 

Het conceptrapport is inmiddels opgeleverd aan het ZiN.

Deelproject 4: Onderzoek naar de relatie tussen arbeidsrevalidatie en medisch specialistische revalidatie
In het rapport wordt per onderdeel aangegeven en toegelicht of het wel of geen Zvw is. Er wordt een scherpe lijn getrokken tussen re-integratie en revalidatie.
Uit het rapport: 'Interventies die niet gericht zijn op de beperking van de patiënt, maar die bijvoorbeeld randvoorwaardelijk kunnen zijn voor die patiënt om in zijn omgeving adequaat te kunnen functioneren en participeren, behoren niet tot het domein van de Zvw'. Het concept-rapport is inmiddels opgeleverd aan het ZiN.